Kakav je kvalitet vazduha u našoj zemlji? Koji su glavni uzroci zagađenja i kakva je uloga predstavnika države u pogledu koraka koje je neophodno preduzeti za sanaciju problema i otklanjanja posledica zagađenja po zdravlje građana?
Tokom zime 2019/2020. godine, u više navrata i u više gradova i opština u Srbiji, došlo je do prekomernog zagađenja vazduha. Ovakva situacija uzbunila je javnost u celoj Srbiji i podstakla medije, kao i civilno društvo, da pokušaju naći odgovore neophodne za razumevanje ovog značajnog problema.
Koji simptomi su pozvali na uzbunu?
Izvori zagađenja vazduha kao i materija koje ga zagađuju su raznorodni (ne samo po svom udelu u ukupnom zagađenju, različitoj zastupljenosti u različitim sredinama, delovima godine, pa čak i dana – već i po različitoj štetnosti po ljudsko zdravlje).
Za prepoznavanje osnovnih kategorija uzročnika ovog problema nisu neophodne posebne kvalifikacije jer se one mogu videti golim okom. Privreda, tj. industrija, proizvodnja toplotne i električne energije, kao i saobraćaj u manjoj meri, predstavljaju sektore koji očigledno i presudno doprinose ukupnom zagađenju vazduha. Pored ovih lako prepoznatljivih izvora, zagađenju vazduha može doprineti i sezonsko spaljivanje strnjike, tj. polja u poljoprivredi, samozapaljivanje ili namerno spaljivanje otpada na smetlištima, deponijama ili drugim lokacijama.
Ipak, za razumevanje stepena zagađenja, zastupljenosti različitih zagađujućih materija, izvora i šteta koje one mogu proizvesti, neophodan je kvalitetan sistem monitoringa, tj. merenja kvaliteta vazduha. Na osnovu takvog monitoringa, omogućilo bi se i formulisanje javne politike čiji bi se kvalitet zasnovao na precizno prikupljenim dokazima.